Dit is de laatste begroting van de huidige coalitie. Tijd om terug te kijken, en om met voorstellen te komen hoe het anders kan. De beschouwing van Lianne Duiven, fractievoorzitter GroenLinks Lingewaard.
Voetballers of zorg?
Wie vooral genoten hebben van dit college, dat zijn de voetballers. Eerst in Bemmel een extra veld, nu vage plannen en maar al wél een enorm bedrag gereserveerd voor de voetballers van Jonge Kracht. Dat kan ook bijna niet anders met zoveel voetballerliefhebbers in deze raad en dit college. Toch blijft het wrang dat hiervoor miljoenen worden vrijgemaakt, zelfs zonder definitief plan, terwijl veel andere sporters maar in de wachtrij blijven staan. Want hoewel er wordt gepraat, blijven de turners voorlopig nog in oude gymzalen tot deze in elkaar storten of afgebroken worden. En waar moeten zij dan heen? Het blijft een verrassing.
Deze enorme investering had ook besteed kunnen worden aan meer preventie in de zorg. Door op tijd ondersteunende modules in de jeugdzorg te starten. En ervoor te zorgen dat problemen niet escaleren en kinderen niet opgenomen hoeven worden. Dat voorkomt namelijk niet alleen enorme kosten, een ton per kind per jaar, maar vooral heel veel leed in gezinnen. Dat gedragsondersteuners bij huisartsen hierin een grote rol kunnen spelen, is inmiddels bewezen! Immers, snel en adequaat handelen bestrijdt oorzaken en voorkomt complexe situaties die op meer fronten tegelijk kunnen spelen. Zoals GGZ-problematiek, armoede en schuldhulpverlening.
Motto ‘Loslaten in vertrouwen’
Het motto van deze coalitie ‘Loslaten in vertrouwen’ had een zeer lange aanlooptijd nodig. Het idee van burgerparticipatie vraagt natuurlijk om een JA-loket. Een speciale gemeentelijke plek waar mensen met hun plannen naartoe kunnen gaan en waar wordt meegedacht over hun ideeën. Dat dit soms al lukt, zien we aan de ontwikkeling van een speellocatie die vorige week in Bemmel is gestart. Doordat GroenLinks een bemiddelende rol heeft gespeeld, haakten de initiatiefnemers niet af, maar is dankzij samenwerking met peuterspeelzaal en kwalitaria een prachtig buurtplein aan het ontstaan.
Tegenwerking geeft naast boosheid soms een enorme kracht. Zo was de besluitvorming rondom de Theaterkerk de eerste pijnlijke tragedie in deze raadsperiode. Hulde aan de vrijwilligers die zich niet uit het veld lieten slaan en een prachtig cultureel monument hebben gecreëerd. Met het grootste zonnedak van Lingewaard! Helaas heeft Huissen nog steeds geen multifunctioneel centrum. Wel zit de bieb nu in het Stadhues (inmiddels Convent genoemd), maar ondanks al die jaren plannen maken door vrijwilligers is het geen bruisend multifunctioneel centrum geworden en zijn de voorwaarden daarvoor nu ook verdwenen. Een gemiste kans, die ook knaagt aan de meedenkers van toen.
Zoek de mensen op!
De raad heeft €50.000 beschikbaar gesteld om het beleid richting vrijwilligers, mantelzorgers en ouderen anders aan te zwengelen. Zeer enthousiaste ambtenaren hebben hiertoe veel informatiebijeenkomsten georganiseerd, maar bij alle bijeenkomsten zag GroenLinks dat de doelgroepen nauwelijks aanwezig waren. College, zoek de mensen op! Ga op pad naar plaatsen waar deze groepen samenkomen: op de dag voor de ouderen, de dag van de mantelzorger, bij kaartclubs, biljartclubs en noem maar op. Dát zijn de plekken waar je mensen uit de doelgroepen treft!
Al tijdens de vorige raadsperiode zijn dit soort bijeenkomsten door de gemeente georganiseerd en zien mensen dat dit college daarmee niets tastbaars heeft gedaan. Men blijft niet komen om steeds hetzelfde te vertellen! Dat weten die enthousiaste ambtenaren dan weer niet, dus nodigen zij 180 groepen gewoon opnieuw uit en zijn teleurgesteld over de opkomst. Dat kan anders.
Geen geheimen en gemiste kansen
Het valt GroenLinks op dat er steeds meer stukken en bijeenkomsten vertrouwelijk of geheim zijn. En dat terwijl we een transparante gemeente willen zijn. Ook dát moet anders. We willen hier heldere afspraken en alleen geheimhouding als het écht niet anders kan. We dienen hiervoor dan ook een motie in.
Langzaamaan is ook bij dit college het besef gekomen dat Bergerden een molensteen is. Een nieuwe naam, Next Garden, verandert daar volgens GroenLinks niets aan. Al meer dan tien jaar stellen wij voor daar meer energie op te wekken. Dat lijkt nu eindelijk mondjesmaat te gaan gebeuren.
Toerisme promoten via een extern bureau is één ding. Maar ook eigen recreatieondernemers hebben vele goede ideeën! Om andere banen en inkomsten te creëren stellen we daarom opnieuw voor hen te ondersteunen gezamenlijke plannen te ontwikkelen. Samen met Lokaal Belang hebben we hiervoor een amendement.
Helaas blijven starters en ouderen tevergeefs wachten op goedkope huurwoningen. Op Loovelden werden deze gereserveerde plekken vergeven aan grote woningen. Opnieuw gemiste kansen. Leg voornemens daartoe dan ook vooraf in eigen regie vast in prestatieafspraken en overeenkomsten met ontwikkelaars zodat ‘de markt’ daar niet meer verstorend kan werken.
Leus ‘Duurzaamheid tot in de haarvaten’
Dan kom ik op leus van deze coalitie ‘Duurzaamheid tot in de haarvaten’. Hier is toch wel sprake van een enorme begripsverwarring. Bij aanvang van het coalitieakkoord had GroenLinks nog de hoop dat deze coalitie de klimaatverandering serieus nam en op weg wilde naar een klimaatbestendige toekomst. Omdat dit van levensbelang is.
Voor dit college is echter ieder snippertje duurzaamheid al een enorme stap. Er wordt slechts 0,3 % van de begroting voor vrijgemaakt. Er is vooral interesse als kan worden meegelift op subsidies. Zo is er wel een pilot gestart om bij sporthal Walburgen LED-verlichting te plaatsen. En er is eindelijk een revolverend fonds ingesteld. Via vaststelling van energielabels moeten energiescans leiden tot een advies voor energiebesparende maatregelen. Die zijn nog steeds niet afgerond en de tijd tikt maar verder.
Waar andere gemeentes aan scholen duurzaamheidsleningen verstrekken, moeten de scholen in Lingewaard zelf naar gelden op zoek. En moeten ook dorpshuizen daar zelf achteraan. Gelukkig hebben creatieve denkers bij De Tichel in Haalderen, De Tichelaar in Gendt en de Boemerang in Huissen hun doelen kunnen bereiken. GroenLinks verwachtte van een college met de leus ‘Duurzaamheid tot in de haarvaten’ veel meer ondersteuning van dergelijke initiatieven.
Om minder afhankelijk te zijn van aardgas komen windturbines in beeld. Ontwikkelaars die de gemeente en plaatselijke bevolking financieel zouden willen laten meeliften zijn echter buiten spel gezet. Onderzoek na onderzoek liet het college de afgelopen jaren uitvoeren waardoor er mogelijk pas aan het eind van de raadsperiode een beslissing kan worden genomen. Wat jammer dat er zoveel tijd (vijf jaar) en geld verloren is gegaan.
De eigen gebouwen energievriendelijker maken, gebeurt naar ons idee ook in veel te kleine stapjes. Pak het ineens goed aan, neem grote stappen. Dat scheelt een boel geld. Zorg ook dat het gemeentehuis ‘s avonds niet een lichtbaak is, maar een voorbeeld van energiebeperking. We hebben hiervoor een motie.
In sommige gemeentes wordt het klimaatprobleem stevig aangepakt. Daar is zelfs in de begroting zichtbaar hoe bij elk programmaonderdeel de CO2 -uitstoot wordt verminderd. Zoals in de gemeente Son en Breugel. De begroting stelt een klimaatdoel en koppelt daaraan de CO2 -besparing per jaar. Bij monitoring hiervan op een dashboard heeft de raad risicomanagement dus ook op klimaatniveau!
Is er dan niks gebeurd afgelopen tijd? Dat hoort u ons niet zeggen. Maar het kan anders. Er moet tempo worden gemaakt, ook in Lingewaard. GroenLinks ziet dat er steeds meer en breder gedragen moties worden gemaakt, zelfs door partijen die dit eerder niet wilden. In de raad is het dus menens met duurzaamheid. Voor de huidige coalitie en dit voetbalcollege rest dus alleen nog het ….inkoppen!
Beschouwing van Lianne Duiven, Fractievoorzitter GroenLinks, uitgesproken tijdens de begrotingsraad van 9 november 2017.