Lingewaard een bijen- en vlinderrijke oase, met bloemrijke bermen en tuinen waar dieren en mensen blij van worden, maar vooral om de biodiversiteit te bevorderen. In het initiatiefvoorstel 'bevordering van biodiversiteit om bijensterfte tegen te gaan' stelt GroenLinks een aantal maatregelen voor om dit te bereiken. In de politieke avond van 4 september wordt dit voorstel aan de raad voorgelegd.

 

Wat is het probleem?

Het gaat slecht met de bij, zowel met de honingbij die in groepen leeft en door imkers wordt gehouden, als met de solitair levende wilde bij. Oorzaken voor de sterke toename van de bijenvolksterfte zijn o.a. 

  • het grootschalig gebruik van bepaalde insecticiden; 
  • beperkt voedselaanbod door monocultuur in de landbouw; 
  • een (daardoor) verminderde weerstand van bijen tegen ziekten en parasieten, waaronder de varroamijt;
  • de terugloop in de biodiversiteit van wilde planten met als gevolg een tekort aan voedsel;
  • versnippering van bloemrijke gebieden en ontbreken van verbindingen zoals bloemrijke bermen;
  • het verdwijnen van nestgelegenheid door een groot tekort aan "rommelhoekjes" (niet aangeharkte wildernis) in tuinen en in agrarisch landschap.

De gevolgen van deze bijensterfte zijn groot. De bij is onmisbaar voor de groente- en fruitteeltbedrijven en voor de zaadteelt. Bijen worden ingezet bij de bestuiving van onder meer pruimen, kersen, appels, peren, frambozen, bessen en aardbeien. In kassen bestuiven bijen augurken, courgettes, aardbeien, bramen, meloenen, perziken en bessen. Als we de bij verliezen, verliezen we ons voedsel.

Bijensterfte heeft ook grote ecologische schade tot gevolg. Veel in het wild levende planten zijn voor hun voortbestaan afhankelijk van bestuiving door de bij. Op deze planten en zaden komen vogels en andere dieren af, waardoor zich een gevarieerde en robuuste natuur kan ontwikkelen.

Wat kan de gemeente Lingewaard daaraan doen?

  1. Bijvriendelijk berm- en groenbeheer uitvoeren en inrichten van tijdelijk natuur. Bermen inzaaien met de juiste bloemen (veel verschillende soorten die in verschillende periodes bloeien), gefaseerd maaien en daarbij rekening houden met bloeiperiodes en ecologisch beheer. Honingweiden op braakliggende terreinen aanleggen, samen met de mensen uit de omgeving.
  2. Voorkeursbeleid voor bomen. Bij aanplant kiezen voor bijvriendelijke varianten van bomen en struiken die veel stuifmeel of nectar geven. De jaarlijkse boomfeestdag en het groenfonds zijn voorbeelden van initiatieven om de aanplant van de juiste soorten bomen en struiken te stimuleren.
  3. Bewoners goed voorlichten en betrekken bij bescherming van de bij. Wanneer bewoners hun tuin inzaaien met bloemen en nectarrijke planten, krijgt de wilde bij er een enorm leefgebied bij. Een rommelige en groene tuin is voor bijen vele malen aantrekkelijker dan een keurig opgeruimde en versteende tuin. Mensen kunnen een bijenhotel voor solitaire bijen plaatsen. 
  4. Een netwerk van bijenstallen en bijenhotels aanleggen. Wanneer aan de rand van de woonkernen en in de parken of groengebieden een bijenhotel (voor solitaire bijen) of een bijenstal (voor honingbijen) wordt geplaatst, ontstaat er een netwerk voor bijen. Bijenhotels kunnen overal gehangen worden, de gewenste afstand tussen bijenstallen is 3 kilometer.
  5. Lobby voor verbod op insecticiden, met name de neonicotinoïden. Jammer genoeg is het gebruik van neonicotinoïden in Nederland nog altijd toegestaan. De gemeente Lingewaard zou zich, via de VNG, hard moeten maken voor een nationaal verbod op het gebruik van neonicotinoïden. Insecticiden zijn niet alleen een belangrijke veroorzaker van de bijensterfte, maar zorgen ook voor grote verontreiniging van het oppervlaktewater.
  6. Ondertekenen van de intentieverklaring ’verbetering drachtplanten en bloemen’ en het convenant 'bij-vriendelijk handelen'. De gemeente verklaart dan o.a. bij-vriendelijk te zullen handelen, actief bij te dragen om de leefomstandigheden van bijen te verbeteren door ecologisch groenbeheer en onkruidbestrijding en bij-vriendelijke gewasbescherming toe te passen. 

Het initiatiefvoorstel wordt ondersteund door imkervereniging Oost-Betuwe, een afdeling van de imkersbond ABTBO. We zoeken medewerking bij organisaties als Stichting Lingewaard Natuurlijk, Stichting Heg en Landschap en het IVN.