- Inwoners krijgen de kans om mee te denken en mee te beslissen over zaken die hun direct raken. De gemeente waardeert en denkt positief mee met inwonersinitiatieven. Vooraf vindt samen onderzoek plaats naar de mogelijkheden en de gemeente faciliteert waar kan via het principe van het JA-loket.
- Vanaf de start hebben inwoners een actieve rol bij de inrichting van hun leefomgeving. Dit betekent dat de gemeente inwoners actief betrekt bij de op- en bijstelling van de omgevingsvisie en het omgevingsplan. Aandachtspunten uit de Wijk- en Dorps- ontwikkelingsplannen (WOP en DOP) staan in alle beleidsstukken.
- Jongeren participeren als ervaringsdeskundigen en volwaardige gesprekspartners bij beleidstrajecten op het gebied van jeugd, welzijn en zorg, zijn De jongerenraad en kinderburgemeester krijgen hierbij een duidelijke rol.
- In een woongroep houden mensen zeggenschap over hoe zij hun zorg- en woonomgeving willen inrichten. Nemen mensen met een zorgvraag het initiatief tot een woongroep of woongemeenschap, dan krijgen zij daarvoor letterlijk en figuurlijk de ruimte.
- Voor mantelzorgers komt betere ondersteuning. Zij weten dat ze ‘respijtzorg’ kunnen vragen om hen te ontlasten.
- Lingewaard hanteert het 'Right-to-challenge': met een goed plan mag een groep inwoners een taak van de gemeente anders, slimmer, beter of goedkoper uitvoeren.